Welcome to Optimise

หนังสือเล่มดัง ‘เซเปียนส์’ ของยูวัล โนอาห์ แฮรารีกล่าวไว้อย่างน่าสนใจว่าความสำเร็จของมนุษย์ในฐานะสปีชีส์หนึ่ง แท้จริงแล้วไม่มีอะไรมากไปกว่าความสามารถในการร่วมมือกัน

มดปลวกอาจร่วมมือกันเป็นจำนวนมากๆ ได้ แต่ร่วมมือกันได้ไม่กี่ภารกิจที่จำเจ หมาป่ากับลิงแชมแปนซีอาจร่วมมือได้หลากหลายรูปแบบกว่า แต่ก็แทบจะจำกัดอยู่ในฝูงหรือไม่กี่ตัวที่คุ้นเคยกัน ตรงกันข้าม ภายใต้กรอบความเชื่อร่วมกันบางอย่าง ไม่ว่าจะการค้า การเมืองหรือศาสนา มนุษย์นับไม่ถ้วนทั่วโลกโลกสามารถปฏิสัมพันธ์กันได้ทุกรูปแบบและนำไปสู่ผลที่ตนต้องการได้ โดยไม่ต้องรู้ชื่อหรือแม้แต่รู้ตัว

แน่นอน หากเพ่งดูเป็นจุดๆ ชื่อของสงครามและความขัดแย้งน้อยใหญ่ตลอดประวัติศาสตร์อาจทำให้เรื่องราวของความร่วมมือไม่ใช่สิ่งแรกที่เรานึกออกเกี่ยวกับความเป็นมนุษย์ เพราะไม่ว่าในยุคไหนๆ มนุษย์แต่ละคนย่อมได้รับผลกระทบจากสิ่งที่เกิดขึ้นในสังคมและในโลกไม่เท่ากัน ไม่ว่าจะด้วยเพศ ผิว เชื้อชาติ อุดมการณ์ หรือทรัพย์สินเงินทอง และด้วยเหตุนั้น ความคิดความอ่านของมนุษย์ย่อมแตกต่างและขัดแย้งกันได้มากตามประสบการณ์ส่วนตัวของตน ไม่ต้องพูดถึงว่าในยุคสมัยแห่งโซเชียลมีเดียอย่างในปัจจุบัน อัลกอริทึมยังช่วยขยี้ความต่างนั้นให้แตกฉานซ่านเซ็นยิ่งเข้าไปอีก นักนิเวศวิทยาบางสายถึงกับทำนายว่าธรรมชาติความเห็นแก่ได้ของมนุษย์ที่มีความตัวใครตัวมันสูง จะทำให้เกิด ‘โศกนาฏกรรมของส่วนกลาง (The Tragedy of the Commons)’ ที่สุดท้ายนำความล่มสลายมาสู่ทรัพยากรส่วนรวม

อย่างไรก็ตาม ดังเช่นที่ปรากฏมาโดยตลอด ไม่ว่าจะเต็มใจเพียงใดก็ตาม เมื่อสถานการณ์บังคับมากๆ เข้า มนุษย์ดูมีศักยภาพที่จะคิดหา ‘สถาบัน’ หรือโครงสร้างสำหรับความร่วมมือขึ้นมาได้เสมอ ไม่รูปแบบใดก็แบบหนึ่ง อาจไม่มีใครได้ทั้งหมดหรือแม้แต่ได้เท่ากันทั้งหมดภายใต้โครงสร้างนี้ แต่อย่างน้อยเมื่อเทียบกับการไม่ร่วมมือแล้ว ทุกคนดูจะได้มากกว่าเดิม และอย่างที่ได้แสดงใน Optmise ฉบับ Banking on the Future นี้ ท่ามกลางการบีบคั้นของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลกและโรคระบาดโควิด-19 นวัตกรรมอันเป็นทางออกหลายอย่าง ไม่ว่าเรื่องอาหาร แฟชั่น ที่อยู่อาศัย หรือแม้กระทั่งการเงินการลงทุนกำลังเกิดขึ้นอย่างไม่หยุดยั้ง ในวันนี้ สิ่งเหล่านี้อาจยังดูไม่เพียงพอสำหรับแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นได้ทั้งหมด แต่หากเรายังเชื่อในอนาคตที่ดีกว่า ไม่มีใครกล้าพูดว่าคำตอบที่เราจะได้ จะไม่มีวันเพียงพอเช่นกัน

อดีตทำให้เราแตกแยกได้มาก แต่อนาคตที่เราร่วมกันทำให้ดีอาจไม่มีความจำเป็นต้องเป็นเช่นนั้น

มาร่วม Banking on the Future---เชื่อในอนาคต กันเถิดครับ