หลังการประชุมของคณะกรรมการการเงิน (FOMC) ของสหรัฐฯ ในวันที่ 14 ธันวาคม 2023 ดัชนีดาวโจนส์ของสหรัฐฯ ปรับตัวขึ้นถึง 1.4% ในวันเดียวกัน และดอกเบี้ยพันธบัตรรัฐบาล 10 ปี ก็ปรับตัวลดลงถึง 0.173% ทั้งๆ ที่ธนาคารกลางสหรัฐฯ ตัดสินใจยืนดอกเบี้ยนโยบายที่ 5.25 -5.50% เช่นเดิม ทั้งนี้ เพราะมีการปรับเปลี่ยนการคาดการณ์ของคณะกรรมการนโยบายการเงิน (FOMC) ในปี 2024 โดยสาระที่ตลาดให้ความสำคัญคือ

- ดอกเบี้ยนโยบายในปี 2024 จะปรับลดลงประมาณ 0.75-1.0% (ลดดอกเบี้ย 3-4 ครั้ง) มาเป็นประมาณ 4.6%

- เงินเฟ้อพื้นฐาน (วัดจากดัชนี Core Personal Consumption Expenditure) ลดลงจาก 3.2% ในปี 2023 มาเป็น 2.4% ในปี 2024

- จีดีพีในปี 2023 จะขยายตัว 2.6% และลดลงมาเป็น 1.4% ในปี 2024 (ในระยะยาว จีดีพีสหรัฐฯ จะขยายตัว 1.8%)

การปรับลดการคาดการณ์ดังกล่าวทำให้ตลาดพึงพอใจในระดับหนึ่ง แต่สิ่งที่ทำให้ตลาดปรับตัวขึ้นสูงเกินคาดคือ การแถลงข่าวของนายเจอโรม พาวเวลล์ ผู้ว่าการธนาคารกลางสหรัฐฯ โดยเฉพาะคำพูดที่นายพาวเวลล์ตอกย้ำดังที่ Wall Street Journal รายงานสรุป ที่ผมขอคัดลอกมาดังนี้

“Powell repeated his view that officials could lower rates next year simply because inflation is well on its way to their 2% target. Holding rates steady as inflation falls would lead inflation-adjusted or ‘real’ rates to rise, which the Fed doesn’t want. Officials could lower nominal rates simply to prevent real interest rates from turning too tight.” (WSJ, 13 Dec 2023)

ประเด็นคือ เมื่อเงินเฟ้อมีแนวโน้มลดลง ธนาคารกลางสหรัฐฯ ก็จะระมัดระวังไม่ให้ดอกเบี้ยนโยบายจริงปรับตัวสูงขึ้นมากจนเกินไป ดังนั้น แนวคิดในการลดดอกเบี้ยนโยบายนั้น ไม่ใช่เพราะต้องการ ‘ตามใจ’ ตลาด แต่เพราะต้องการปกป้องการฟื้นตัวของเศรษฐกิจ โดยควบคุมไม่ให้ดอกเบี้ยจริง (ดอกเบี้ยนโยบายลบเงินเฟ้อ) สูงจนเกินไป เมื่อตลาดเห็นเช่นนั้นก็พลอยดีใจตามไปด้วย และที่น่าสนใจคือ ตลาดก็คาดการณ์เกินเลยไปว่าธนาคารกลางสหรัฐฯ จะลดดอกเบี้ยนโยบายลงถึง 6 ครั้งรวมกัน 1.5%

เราเห็นแล้วว่า ดอกเบี้ยนโยบายและแนวโน้มของดอกเบี้ยนโยบายนั้น มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการลงทุนในสินทรัพย์เสี่ยงประเภทต่างๆ ดังนั้น การเข้าใจแนวคิดของธนาคารกลางของสหรัฐฯ จึงจะเป็นปัจจัยสำคัญในการลงทุนในปี 2024 เพราะจะเป็นปีสำคัญที่ธนาคารกลางสหรัฐฯ น่าจะต้องปรับลดดอกเบี้ยนโยบายลงไม่มากก็น้อย ทั้งนี้หาก ‘อ่านใจ’ FOMC ได้ถูกต้องก็จะเป็นประโยชน์กับการลงทุนอย่างมาก

ข้อมูลข้างล่างนี้ผมเห็นว่าน่าจะสะท้อนให้ประเมินได้ว่า FOMC คิดอย่างไรกับเงินเฟ้อและอัตราดอกเบี้ยนโยบายที่เหมาะสมกับสภาวการณ์

Core PCE inflation data

Peak: Sep 2022 = 5.47%

- 1Q 2023 = 5.07%

- 2Q 2023 = 4.55%

- 3Q 2023 = 3.90%

- Oct 2023 = 3.46%

FOMC project core PCE inflation

- 2023 = 3.2%

- 2024 = 2.4%

เงินเฟ้อสหรัฐฯ ปรับตัวสูงสุดในเดือนกันยายน 2022 ที่ 5.47% เกินความคาดหมายของ FOMC ทำให้ต้องปรับขึ้นดอกเบี้ยนโยบายอย่างเร่งรีบในปี 2022 แต่เมื่อเงินเฟ้อเริ่มชะลอตัวลดลงในไตรมาส 1 และไตรมาส 2 ของปี 2023 FOMC ก็ยังปรับดอกเบี้ยนโยบายเพิ่มขึ้นต่อไปถึง 5.25-5.50% จนกระทั่งเงินเฟ้อลดลงมาที่ประมาณ 3.5-4.0% ในครึ่งหลังของปี 2023 ทำให้ดอกเบี้ย ‘จริง’ อยู่ที่ประมาณ 1.5-1.75% กล่าวคือ FOMC คงมองว่า นี่คือระดับดอกเบี้ยที่สูงพอที่จะชะลอเงินเฟ้อลงไปอีก เพราะคาดการณ์ว่า เงินเฟ้อในไตรมาส 4 ปี 2023 จะลดลงไปที่ 3.2%

ทั้งนี้ เมื่อคาดการณ์ว่าเงินเฟ้อในปี 2024 จะลดลงเหลือ 2.4% ดอกเบี้ยนโยบายที่เหมาะสมก็น่าจะต้องลดลงมาที่ประมาณ 4.0-4.5% ใกล้เคียงกับที่ FOMC เองก็มองว่า ดอกเบี้ยนโยบายจะสามารถปรับลดลงได้ 0.75-1.0% ในปี 2024

การปรับลดลงดังกล่าวของดอกเบี้ยนโยบายสหรัฐฯ นั้น จริงๆ แล้วเป็นระดับดอกเบี้ยจริงที่สูงพอที่จะกดเศรษฐกิจลงในปี 2024 กล่าวคือเงินเฟ้อจะลดลงเกือบ 1% (จาก 3.2-2.4%) ส่วนจีดีพีสหรัฐฯ นั้น FOMC คาดการณ์ว่า จะขยายตัวลดลงจากปี 2023 เท่ากับ 2.6% มาเป็น 1.4% ในปี 2024

ดอกเบี้ยนโยบาย ‘จริง’ ที่ ‘เป็นกลาง’ (neutral) คือ ไม่ได้ทำให้จีดีพีขยายตัวต่อเนื่องในระยะยาว คือจีดีพีขยายตัว 1.8% ต่อปี เงินเฟ้อ PCE พื้นฐานอยู่ที่ 2% ต่อปีและดอกเบี้ยนโยบายเท่ากับ 2.5% ต่อปี แปลว่าเป้าหมายในระยะยาวของ FOMC คือการกำหนดดอกเบี้ยจริงที่ระดับประมาณ 2.5-2.0% = 0.5% ต่อปีครับ ■